Tension & Trauma Releasing Exercises (TRE®) is een lichaamsgerichte methode die gebruik maakt van natuurlijke neurogene tremoren om spanning, stress en traumagerelateerde patronen los te laten. De aanpak is eenvoudig, maar werkt diep: via het lichaam wordt toegang verkregen tot onbewuste spanningslagen die zich vaak buiten ons cognitieve bereik bevinden.
Waar TRE® in eerste instantie bekend staat als een methode om fysieke ontlading te bevorderen, reikt het werk in de praktijk veel verder. Door zorgvuldig te kijken naar lichaamshouding, ademhaling, bewegingspatronen en de mate van interoceptief bewustzijn, wordt zichtbaar hoe het zenuwstelsel zich structureel organiseert rondom veiligheid, controle en overleving.
Spanning in vorm: posturale en viscerale patronen
Chronische spierspanning en overlevingsstrategieën laten zich zien in de vorm van het lichaam. Denk aan een verhoogde schouderstand, een vastgezette psoas of een nauwelijks bewegend bekken. Soms is het hele lichaam in een staat van hypertonie, soms juist slap en ingezakt. Niet alleen de spieren, maar ook de organen reageren op langdurige stress. Viscerale spanning, bijvoorbeeld een verstrakt middenrif, een verhard buikgebied of een geblokkeerde ademhaling, zijn signalen van onderliggende disregulatie in het autonome zenuwstelsel.
Deze spanningspatronen ontstaan niet willekeurig. Ze weerspiegelen vaak een diep verankerde reactie op onveiligheid, overweldiging of het langdurig onderdrukken van impulsen. De viscerale netwerken vormen een belangrijk scharnier tussen lichaam, emoties en zelfbeleving. In het werk met TRE® kunnen ze langzaam weer tot leven komen wanneer het systeem veiligheid ervaart.
Lichaamsstructuren als overlevingsvorm
Sommige spanningspatronen zijn niet alleen tijdelijk, maar worden structureel, ze vormen het lichaam op een bepaalde manier. Dit komt overeen met het idee dat het lichaam zich vormt naar de copingstrategieën die iemand ontwikkelt. Zo kan een ‘rigide’ lichaamstype vooral staan voor controle, ingehoudenheid en perfectionisme, terwijl een ‘collapsed’ structuur wijst op terugtrekking en verlamming. Deze structuren zijn geen statische persoonlijkheidstypes, maar dynamische uitingen van hoe het zenuwstelsel zich heeft leren organiseren onder druk.
Binnen TRE® wordt deze lichamelijke informatie meegenomen in de begeleiding. Niet elk lichaam is gebaat bij dezelfde vorm van interventie. Waar de één ruimte nodig heeft om uit te reiken of trillingen toe te laten, vraagt de ander juist om meer begrenzing, vertraging en containment. Belichaamd begeleiden betekent dan ook steeds weer opnieuw afstemmen: wat wil dit lichaam laten zien, en wat heeft het nu nodig?
Interoceptie: leren voelen van binnenuit
Een van de kernkwaliteiten die TRE® ondersteunt, is het vermogen tot interoceptie: het voelen van binnenuit. Dit gaat over subtiele signalen als hartslag, ademritme, temperatuur, spanning of stroming in het lijf. In mensen met chronische stress of trauma is dit vermogen vaak verstoord. Het lichaam is dan óf overgevoelig en snel overweldigd, óf afgevlakt en moeilijk voelbaar.
TRE® stimuleert interoceptief bewustzijn op een veilige en niet-invasieve manier. Door het lichaam zelf de leiding te geven in het regulatieproces, zonder het iets te laten doen, maar eerder iets te laten gebeuren, ontstaat er ruimte voor zelfregulatie, herstel en integratie. Daarbij is het essentieel dat cliënten niet overspoeld raken, maar kunnen blijven voelen wat er in hen beweegt, terwijl het gebeurt.
Belichaamde veiligheid als voorwaarde
De effectiviteit van TRE® zit niet alleen in het trillen zelf, maar in de mate waarin iemand zich veilig genoeg voelt om het proces toe te laten en erin aanwezig te blijven. Embodied veiligheid is de basis: niet als abstract concept, maar als voelbare realiteit in het lijf. Dat vraagt om zorgvuldige begeleiding, vertraging, aandacht voor grenzen en respect voor het tempo van het systeem.
TRE® is geen methode om ‘snel iets los te laten’, maar een uitnodiging tot herverbinding met het lichaam, het zenuwstelsel, en daarmee met het leven zelf. Het is een subtiele en tegelijk diep transformerende weg naar herstel.